Erkenning voor onderzoek naar bewustzijn

Inzicht in de mechanismen van ons bewustzijn is waarschijnlijk een van de meest intrigerende vragen van de moderne neurowetenschappen. Waarom worden sommige visuele prikkels bewust waargenomen, terwijl andere onopgemerkt blijven? Wat is de relatie tussen bewuste waarneming, aandacht en werkgeheugen?

Dankzij een subsidie van de Europese Commissie kan professor Pieter Roelfsema van het Nederlands Herseninstituut starten met het project NUMEROUS, waarin hij gaat onderzoeken welke mechanismen in onze hersenen verantwoordelijk zijn voor bewuste waarneming.

Bewuste en onbewuste prikkels

In 2018 ontdekte Roelfsema en zijn collega’s dat we zwakke maar eenvoudige prikkels bewust waarnemen zodra ze een minimaal niveau van activiteit in de frontale hersenschors uitlokken. Voor deze eenvoudige prikkels dient de visuele hersenschors als een doorgeefluik voor de informatie naar hogere hersengebieden. Bewuste waarneming van complexere visuele beelden blijkt afhankelijk van een langdurigere interactie tussen de visuele cortex en de hogere hersengebieden.

Individuele cellen

Met de subsidie gaat Roelfsema de mechanismen voor bewuste waarneming van zowel eenvoudige als complexere visuele beelden onderzoeken in de hersenen. Iets wat tot nu toe nog niet gedaan is. “We zullen onder andere de activiteit meten van individuele zenuwcellen in menselijke patiënten die geïmplanteerd zijn met elektroden als onderdeel van hun behandeling van epilepsie” vertelt Roelfsema. “We zullen ook gebruik maken van nieuwe methoden om bij apen te onderzoeken in welke hersengebieden activiteit wel of niet gemakkelijk leidt tot een bewuste en rapporteerbare ervaring.”

De voorgestelde combinatie van experimenten zal een ongekend inzicht verschaffen in hoe zintuiglijke prikkels aanleiding geven tot bewuste waarneming.

European Research Council

De European Research Council (ERC) versterkt grensverleggend wetenschappelijk onderzoek binnen Europa. Dit doet de ERC door de allerbeste wetenschappers te ondersteunen met subsidies voor fundamenteel onderzoek. De ‘Advanced Grant’ helpt gevestigde onderzoekers hun baanbrekende, risicovolle onderzoek uit te voeren.