Steun ons werk
Decorative header background

Salta Groep

Alzheimer, Neurogenese & neurodegeneratie

Over de Salta Groep

Hoe meer de bevolking vergrijst, hoe hoger het aantal mensen met alzheimer wordt. Een gezonde levensstijl, veel bewegen en actief blijven leren, kunnen beschermen tegen deze neurodegeneratieve ziekte; omdat zo de aanmaak van nieuwe neuronen kan worden gestimuleerd. Als onderzoekers begrijpen hoe deze neurogenese precies in elkaar steekt, wordt het wellicht mogelijk dat proces een boost te geven en alzheimer te bestrijden.

Het ontstaan van nieuwe zenuwcellen in de hersenen is een proces wat tot het tiende levensjaar plaatsvindt. Onze onderzoeksgroep onderzoekt hoe dit proces wordt beïnvloed door de ziekte van Alzheimer en of het kan worden gebruikt om de afstervende hersenen te ‘verjongen’ en geheugenverlies tegen te gaan.

In het ‘Neurogenese & Neurodegeneratie‘ lab maken we gebruik van moleculaire en beeldvormende benaderingen om de complexiteit van het ontstaan van zenuwcellen in kaart te brengen.

Het uiteindelijke doel van ons onderzoek is om te begrijpen hoe het ontstaan van zenuwcellen kan bijdragen aan de veerkracht van de hersenen tegen de ziekte van Alzheimer en of het gebruiken van het proces van het ontstaan van zenuwcellen het geheugen bij Alzheimerpatiënten kan verbeteren.

Evgenia Salta:

‘Als een computer crasht, kun je op control-alt-delete drukken om de hele boel te herstarten. Maar als je brein crasht, zoals bij alzheimer en andere neurodegeneratieve ziekten, kan dat niet’, zegt Evgenia Salta. Bij neurodegeneratieve ziekten raken zenuwcellen beschadigd en sterven ze af, waardoor de hersenen steeds meer gaan haperen. Bekende voorbeelden zijn alzheimer, parkinson en huntington. Vaak kunnen medicijnen de symptomen verlichten waarmee deze aandoeningen gepaard gaan, en soms kunnen ze het verloop vertragen. Maar genezen is helaas nog steeds niet mogelijk.

Salta deed in het verleden onderzoek naar verschillende potentiële onderliggende mechanismen van alzheimer, en concentreert zich nu op een nieuwe, veelbelovende benadering: ‘Ik onderzoek of de neuronen die bij alzheimer verloren gaan, vervangen kunnen worden. Er is heel lang gedacht dat een volwassen menselijk brein geen nieuwe neuronen kan aanmaken, maar sinds kort weten we zeker dat in volwassen hersenen wel degelijk neurogenese kan plaatsvinden. Onderzoek in onder meer post-mortem hersenweefsel van mensen van verschillende leeftijden, heeft aangetoond dat zelfs in de hersenen van oude mensen nog steeds nieuwe neuronen worden aangemaakt. Salta: ‘Dat dit proces levenslang doorgaat, is maar goed ook. Want door onze levensstijl worden in de loop van de tijd steeds meer gezonde neuronen toxisch, en dus schadelijk. Nieuwe neuronen kunnen de effecten van toxische neuronen tegengaan.’

Deze neurogenese is het sterkst in de jonge jaren, en neemt geleidelijk af met het ouder worden. Bij mensen met de ziekte van Alzheimer is die afname dramatisch; en hoe verder gevorderd de ziekte is, hoe kleiner het aantal nieuwe zenuwcellen. Om dat proces te kunnen stopzetten of zelfs keren, wil Salta weten welke biologische regulators – bijvoorbeeld moleculen – een rol spelen in dat neurale vernieuwingsproces. Op het moment dat we die kunnen identificeren, kunnen we ze misschien gebruiken om het proces van neurogenese een boost te geven.’ Salta focust zich in haar onderzoek op de hippocampus, een van de eerste hersengebieden die (flink) worden aangetast als iemand alzheimer heeft. De hippocampus speelt een cruciale rol voor het onthouden van informatie en het vormen van nieuwe herinneringen. Ze hoopt dan ook dat inzicht in het proces van neurogenese op den duur kan leiden tot herstel van het aftakelend geheugen van mensen met alzheimer. Dat betekent niet dat we nu nog helemaal niets kunnen doen om neurogenese te bevorderen, zegt ze. ‘Bij mensen die last hebben van mild cognitive impairment, een mogelijk begin stadium van alzheimer, zien we dat een gezonde levensstijl en een leven lang hardlopen hun prognose kan verbeteren.’

Dat geldt niet voor iedereen, waarschuwt ze. ‘Bij het ontwikkelen van alzheimer speelt van alles een rol: je genetische kwetsbaarheid, of je diabetes hebt, obesitas, hart- en vaatziekten. Wat ik vooral wil zeggen, is dat we ons brein op een natuurlijke manier kunnen helpen om meer neuronen aan te maken: door veel te bewegen, en ook door actief te blijven leren. Zo weten we dat tweetaligheid het begin van alzheimer twee jaar uitstelt. Een magic bullet gaan we niet vinden, zegt Salta, die zelf familieleden heeft met alzheimer. ‘Daar moeten we realistisch over zijn. Het is een vreselijk gecompliceerde ziekte. Dat we de hippocampus deels kunnen vernieuwen en daardoor versterken, is een spannende nieuwe benadering. Die motiveert mij om elke dag keihard te werken aan mogelijke oplossingen.’


Aanvullende informatie en artikelen

Gerelateerd nieuws

Maak kennis met de Salta Groep

Vacatures

Momenteel zijn er geen vacatures binnen deze groep.

Bekijk alle vacatures
Logo shape right

Contact

Heb je een vraag? Stel hem direct aan de Salta

"*" geeft vereiste velden aan

Hidden

Doneer aan het Herseninstituut

"*" geeft vereiste velden aan

1Stap 1: jouw donatie
2Stap 2: jouw gegevens
Frequentie*
Bedrag (de meeste mensen doneren 25 euro per kwartaal)*

Hersenvrienden maken baanbrekend hersenonderzoek mogelijk

  • Je steunt baanbrekend/innovatief hersenonderzoek
  • Je steunt de Nederlandse Hersenbank
  • Uitnodiging voor de Hersenvriendenlezing
  • Exclusieve vriendenactiviteiten
  • Kijkje achter de schermen van het Nederlands Herseninstituut
Doneren kan eenvoudig via

Je kunt jouw bijdrage ook overmaken op NL76 INGB 0002 1673 78  t.n.v. Stichting Vrienden van het Herseninstituut

Steun ons werk

De Stichting Vrienden van het Herseninstituut ondersteunt baanbrekend hersenonderzoek. U kunt ons daarbij helpen.

Steun ons werk