Verhaagen Groep
Neurodegeneratieve ziektes, dwarslaesie, neuroregeneratie, gentherapie
Wereldwijd hebben vier miljoen mensen een dwarslaesie: een forse beschadiging van het ruggenmerg waardoor de hersenen er niet meer in slagen de spieren aan te sturen. Een dwarslaesie ontstaat vaak door een ongeval, maar bijvoorbeeld ook doordat een armpje van een ongeboren baby tijdens de bevalling klem zat in het geboortekanaal. Een chirurg kan deze mensen opereren, maar dit leidt vaak maar tot gedeeltelijk herstel. Een nieuwe gentherapie kan op termijn waarschijnlijk wel een oplossing bieden.
Het laboratorium voor Neuro-regeneratie onderzoekt zenuwweefselschade en -herstel. Bij een dwarslaesie kunnen de hersenen geen boodschappen meer sturen naar de spieren, omdat de zenuwvezels tegengehouden worden door het littekenweefsel dat in het ruggenmerg is ontstaan. Wij willen dit littekenweefsel doordringbaar maken voor zenuwvezels, zodat ze erdoorheen kunnen groeien naar de spieren aan de “overkant”. Dan kunnen de hersenen weer met spieren communiceren.
Meer weten over dit onderzoek en gentherapie? Luister dan deze aflevering van de Master the Mind podcast.
Wat is het probleem dat u moet tackelen?
‘We zoeken naar manieren om het herstel van zenuwcellen te bevorderen na zenuwletsel. Daarvoor is het nodig dat we de mechanismen die het herstel belemmeren begrijpen en een manier vinden om de moleculen die het herstel stimuleren, af te leveren bij de beschadigde zenuwcellen’.
Hoe heeft u dat aangepakt?
‘Zenuwcellen in de hersenen en in het ruggenmerg slagen er niet in om de juiste stappen te activeren die nodig zijn voor het herstel van de beschadigde zenuwvezels. Zenuwcellen die buiten het centrale zenuwstelsel liggen herstellen wél, omdat zij beschikken over moleculen die het herstel met kracht aanzwengelen. Wij weten welke genen hiervoor verantwoordelijk zijn en kunnen deze ook gebruiken. We leveren ze af bij de beschadigde zenuwcellen door middel van gentherapie. Dit is een efficiënte en zeer nauwkeurige methode om een neuroactief en potentieel therapeutisch gen in te zetten met als doel herstel te bevorderen’.
‘Een andere reden waarom het herstel niet lukt, is omdat remmende eiwitten rondom beschadigde zenuwvezels het herstel belemmeren. We zijn erachter gekomen dat een eiwit genaamd Semaphorine3A, dat zenuwvezels afremt in hun groei, wordt aangemaakt in beschadigd ruggenmergweefsel.’
‘Onlangs hebben we ontdekt dat Semaphorine3A ook onderdeel is van zogenaamde perineuronale netten’, legt Verhaagen uit. ‘Dit zijn netachtige-structuren rondom de zenuwcellen. Ze stabiliseren de contacten tussen zenuwcellen en vervullen een sleutelrol bij herstelprocessen in de hersenen en bij leren en geheugen. Veranderingen in deze structuren zijn ook van invloed op het verloop van neurologische en psychiatrische aandoeningen, zoals de ziekte van Alzheimer’.
Hoe ziet u de toekomst?
‘Ik verwacht dat gentherapie met groeibevorderende genen en gentherapie met als doel de net-structuren te veranderen een belangrijke aanpak wordt om herstel en hersenplasticiteit te bevorderen. In de toekomst kan het zijn dat onderzoek naar perineuronale netten tijdens normale processen, zoals bijvoorbeeld leren en geheugen, en bij hersenaandoeningen, kan zorgen voor onverwachte behandelingen voor hersenziekten.’
Student
Bekijk profielStudent
Bekijk profielPostdoc
Bekijk profielStudent
Bekijk profielPostdoc
Bekijk profielPhD student
Bekijk profielStaff
Bekijk profielStudent
Bekijk profielstaff
Bekijk profielTechnician
Bekijk profielStudent
Bekijk profielStudent
Bekijk profielPhD student
Bekijk profielPostdoc
Bekijk profielPhD student
Bekijk profieltechnician
Bekijk profielPostdoc
Bekijk profielPhD student
Bekijk profielStaff
Bekijk profielDepartment head
Bekijk profielPostdoc
Bekijk profielStudent
Bekijk profielStudent
Bekijk profielStudent
Bekijk profiel"*" geeft vereiste velden aan
"*" geeft vereiste velden aan
Je kunt jouw bijdrage ook overmaken op NL76 INGB 0002 1673 78 t.n.v. Stichting Vrienden van het Herseninstituut
Wij, hersenonderzoekers, willen het brein nog beter begrijpen en zo doorbraken realiseren in de behandeling van ziektes als MS, Parkinson, Alzheimer en depressie. Om onze missie te volbrengen, willen wij ons volledig concentreren op ons onderzoek. Wil je ons daarbij helpen?
Doe een donatie of schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Hartelijk dank!