Nystagmus, ook wel trilogen genoemd, is een aandoening waarbij de ogen ongecontroleerde ritmische bewegingen maken. De bewegingen kunnen horizontaal of verticaal zijn. Het kan aangeboren zijn of kan ontstaan door ziekte of een ongeval. Personen met aangeboren nystagmus zien meestal minder scherp. Aangeboren nystagmus (ook wel infantiele nystagmus genaamd) komt voor bij ongeveer 1 op de 700 mensen.
De Oorzaak van Nystagmus
De oorzaak van aangeboren nystagmus was tot nu toe niet bekend. Bij het Nederlands Herseninstituut hebben we samen met onderzoekers uit de Verenigde Staten en Japan de oorzaak van een bepaalde vorm van aangeboren nystagmus ontdekt. In tegenstelling tot wat algemeen werd gedacht is het geen hersenaandoening. Met uitgebreid onderzoek hebben wij gevonden dat de oorzaak namelijk in het netvlies ligt.
Het netvlies is de plaats waar het licht dat in het oog valt wordt omgezet in elektrische signalen. Deze elektrische signalen worden via de oogzenuwen doorgegeven aan de hersenen. Het netvlies ligt achter in het oog en bestaat uit vijf lagen zenuwcellen. De lagen zijn aan elkaar gekoppeld door speciale verbindingspunten, ook wel synapsen genoemd. In het netvlies van mensen met aangeboren nystagmus werken bepaalde eiwitten in die synapsen niet goed.
Om te begrijpen hoe deze veranderingen in de synapsen tot het trillen van de ogen leiden, hebben wij onder andere de oogbewegingen en de elektrische activiteit van de zenuwcellen in het netvlies gemeten. Hierbij ontdekte wij dat bepaalde zenuwcellen in het netvlies van de muizen met nystagmus, ritmisch elektrische stroompjes maken. Deze ritmische stroompjes worden in de hersenen gezien als een signaal dat het beeld op het netvlies beweegt. De hersenen willen deze fictieve beweging tegen gaan als compensatie maar daardoor gaan de ogen nu echt trillen.
Wat zijn onze toekomstplannen?
Als eerste willen we onderzoeken of het mechanisme dat we gevonden hebben een algemeen mechanisme is of dat het alleen voor deze bepaalde vorm van nystagmus geldt. We bestuderen op dit moment het netvlies van muizen met verschillende eiwitten die deze aandoening veroorzaken. Zo kunnen we erachter komen of we het algemene mechanisme hebben gevonden dat nystagmus veroorzaakt. Ten tweede willen we de relatie tussen de oogbewegingen en de verminderde gezichtsscherpte in kaart brengen. We verwachten dat deze experimenten in de toekomst een behandeling voor nystagmus mogelijk zullen maken.
Heb je vragen naar aanleiding van dit onderzoek? Dan kun je contact opnemen met prof.dr. Maarten Kamermans via m.kamermans@nin.knaw.nl
Waar kan ik meer informatie krijgen?
- NRC artikel (Nederlands)
- NZZ artikel (Duits)
- Science daily artikel (Engels)
- Podcast (Nederlands)
Steun ons werk
De Stichting Vrienden van het Herseninstituut ondersteunt baanbrekend hersenonderzoek. U kunt ons daarbij helpen.
Steun ons werk