De ziekte van Alzheimer begint langzaam maar de achteruitgang van de hersenen neemt steeds verder toe. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van deze ziekte. Helaas is het nog steeds niet helemaal duidelijk hoe Alzheimer ontstaat. Wetenschappers denken onder andere dat een ophoping van het ‘Alzheimereiwit’ de oorzaak is.
Samenklontering van het Alzheimereiwit
Het schadelijke eiwit Beta-amyloid hoopt zich op tussen de zenuwcellen in de hersenen. Zo vormt het steeds groter wordende klonten; de zogenaamde plaques. Hierdoor verloopt de communicatie tussen de hersencellen steeds moeilijker. Deze plaques zijn vaak de eerste verandering in de hersenen. Ze bevinden zich in het gedeelte van de hersenen waar herinneringen zijn opgeslagen en nieuwe worden aangemaakt. Daarom is vergeetachtigheid vaak een eerste symptoom van de ziekte van Alzheimer.
Links: een gezonde zenuwcel. Rechts: een zenuwcel met een plaque zoals bij Alzheimer patiënten. Bron: Adobe Stock
Bij zowel gezonde mensen als Alzheimerpatiënten komt het Alzheimereiwit voor. Waarom de ene persoon dan wel ziek wordt en de ander niet, hangt af van een aantal factoren waaronder erfelijkheid. In ongeveer 5% van de gevallen wordt alzheimer veroorzaakt door een erfelijke afwijking. Mensen met de erfelijke variant krijgen de ziekte vaak al rond het 40e of 50e levensjaar. Bij oudere mensen wordt het eiwit minder goed afgevoerd waardoor de ophoping gemakkelijker plaatsvindt. Deze verminderde afvoer komt mogelijk door onder andere: diabetes, roken, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en weinig beweging. Deze factoren hebben invloed op de bloedvaten en daarmee ook op de afvoer van het Alzheimereiwit.
Tau Eiwitkluwen
Een ander eiwit dat ook een belangrijke rol lijkt te spelen bij de ziekte van Alzheimer is het Tau eiwit. Dit eiwit speelt een belangrijke rol in de hersenen. Het zorgt er namelijk voor dat voedingstoffen in de hersencellen worden vervoerd. Dit doen ze door verbindingen aan te leggen in de langgerekte hersencellen. Het lichaam kan dit eiwit aan en uit zetten zodat de verbindingen er niet zijn als dit niet nodig is. Bij de ziekte van Alzheimer zijn er te veel eiwitten die ‘uit’ staan. Ze gaan samenklonteren en vormen zogenaamde kluwen (tangles). Dit heeft als gevolg dat het lichaam de eiwitten niet meer aan kan zetten. Hierdoor worden de voedingstoffen niet meer door de cellen vervoerd waardoor de cel afsterft.
Nog meer onderzoek
Onderzoekers weten niet zeker of plaques en kluwen de ziekte van Alzheimer veroorzaken of juist een gevolg zijn van andere ziekteprocessen in de hersenen. Ze weten wel dat mensen met gezonde hersenen beter met deze eiwitten om lijken te gaan. Dingen die ongezond zijn voor de hersenen versnellen zo waarschijnlijk het ontstaan van de ziekte en kunnen de ziekte misschien zelfs veroorzaken.
Lees Meer
Deze tekst is gebaseerd op de informatie van Alzheimer Nederland
Steun ons werk
De Stichting Vrienden van het Herseninstituut ondersteunt baanbrekend hersenonderzoek. U kunt ons daarbij helpen.
Steun ons werk