We slapen wel lang genoeg, maar niet goed genoeg

De behandeling van slaapproblemen moet zich meer gaan richten op de kwaliteit van onze nachtrust. We slapen namelijk wel lang genoeg, maar niet goed genoeg. Dat blijkt uit een van de grootste studies ooit gedaan naar slaapgedrag. Slecht slapen is schadelijk voor de gezondheid.

In slaap vallen en doorslapen

Zo’n 10 tot 20 procent van de Nederlanders slaapt slecht. Meer dan 90 procent haalt wel de aanbevolen slaapduur van 7-9 uur per nacht, maar heeft problemen met in slaap vallen en doorslapen. Ook worden veel mensen niet uitgerust wakker. ‘En lang genoeg slapen is zeker niet hetzelfde als het hebben van een goede nachtrust’, zegt onderzoeksleider Henning Tiemeier van het Erasmus MC. ‘Een echte goede slaap houdt je hersenen gezond en zorgt voor herstel van het lichaam.’ Op korte termijn zorgt goed slapen voor een beter geheugen en meer concentratie. Op lange termijn kan goed slapen het risico op hersenaandoeningen zoals depressie, beroerte en dementie verkleinen.

In totaal is de slaap van meer dan 1.1 miljoen mensen onderzocht in de grootste studie in zijn soort ooit; 200.358 Nederlanders, 471.759 mensen uit Groot Brittannië en 409.617 mensen uit de Verenigde Staten in de leeftijd van 1 tot 100 deden mee. Voor Nederland betekent dit zelfs dat de slaap van meer dan 1% van de Nederlandse bevolking onderzocht is. Het slaapgedrag van Nederlanders lijkt op dat van de Britten. Amerikanen hebben tot drie keer meer slaapklachten. Hoe dat komt, is niet onderzocht in deze studie.

Verbeteren van slaapkwaliteit

De onderzoekers pleiten ervoor dat de  behandeling en preventie van slaapproblemen zich meer gaat richten op het verbeteren van de slaapkwaliteit, zoals het sneller in slaap vallen of beter doorslapen, in plaats van het simpelweg proberen te verlengen van de slaap. Artsen en onderzoekers focussen zich nu vaak alleen op de duur van de slaap. ‘Daarmee pakken we het probleem dus niet grondig genoeg aan’, zegt slaaponderzoeker Annemarie Luik van het Erasmus MC.

Het belang van goede slaap wordt door veel mensen onderschat. Mensen met slaapproblemen kunnen hun slaapkwaliteit in veel gevallen zelf verbeteren. Luik: ’Zorg bijvoorbeeld voor een rustige en donkere slaapkamer, doe ten minste een uur voor het slapengaan alleen ontspannende activiteiten en geen intensieve sporten. Het helpt ook om iedere dag op dezelfde tijd op te staan en geen koffie of alcohol te drinken in de uren voordat je naar bed gaat.’

Meer onderzoek

Hiermee zijn echter niet alle slaapproblemen op te lossen, waarschuwt mede-onderzoeker Eus Van Someren van het Nederlands Herseninstituut. Zo’n 10% van de bevolking heeft ondanks deze goede slaapgewoonten chronisch last van slapeloosheid. ‘Deze stoornis is ernstig en wordt nog te weinig serieus onderzocht. Een gemiste kans, want het is de allerbelangrijkste risicofactor voor nog meer lijden, met name door het ontwikkelen van een angststoornis, depressie of een post-traumatische stress stoornis.’ Van Someren wil hier meer onderzoek naar doen met de hulp van veel slecht slapende vrijwilligers. Zij kunnen meedoen via slaapregister.nl

De onderzoekers van onder andere het Nederlands Herseninstituut en Erasmus MC, hebben hun bevindingen gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Nature Human Behaviour. Onze slechte slaapkwaliteit kan schadelijk zijn voor onze gezondheid. Het project is gefinancierd door de Hersenstichting en staat aan de basis van de beleidsvorming over slaap van de Hersenstichting en het Trimbos-instituut.

Bron: Erasmus MC