Een orkaan van gedachten: Thijs zijn leven met ADHD

In zijn bescheiden huis in Apeldoorn leeft Thijs (38) een leven dat rijker is dan het op het eerste gezicht lijkt. Met Marlies, zijn vrouw die hij ontmoette tijdens een groepsreis door Iran, en Fred de kat, heeft hij een haven gevonden waar hij eindelijk zichzelf kan zijn. Maar het pad naar deze rust was allesbehalve eenvoudig.

Een leven in beweging

Al vanaf zijn vijfde jaar worstelt Thijs met Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Waar anderen stilte vinden, vindt hij een orkaan van gedachten. “Een agenda bijhouden voor een week is al te veel.” vertelt hij eerlijk. “Mijn gedachten staan nooit stil.” Het is een constante zoektocht naar rust in een hoofd dat altijd in beweging is, naar manieren om de energie en chaos te kanaliseren.

Na zijn antropologie studie in Nijmegen, een keuze die hij maakte omdat het het eerste was wat hij aan klikte, vond hij werk als verfmaker. Kunst- en olieverf, de materialen waarmee anderen hun creativiteit vormgeven, werden zijn dagelijkse realiteit. Maar ook daar bleef de uitdaging: hoe vind je balans in een wereld die van je verwacht dat je stil zit? “Druk om stil te zitten voel ik zeker wel” zegt hij over de maatschappelijke druk.

De eerste vijftien jaar van zijn leven werd hij gepest omdat hij anders was. Dat heeft diepe sporen achtergelaten. De constante boodschap dat wie je bent niet goed genoeg is. Het maakte hem bang om zichzelf te zijn, bang voor het oordeel van anderen. Hij leerde vroeg dat zijn natuurlijke manier van bewegen door de wereld niet werd gewaardeerd.

“Het is jaren lang niet rustig in mijn hoofd geweest”

Trauma en herstel

Thijs draagt meer dan alleen ADHD met zich mee. Op veertienjarige leeftijd, tijdens een zwemwedstrijdje met zichzelf, kwam hij niet meer zelf boven. Zijn broertje vond hem op de bodem van het zwembad. Na een lange reanimatie volgde lichamelijk herstel. Maar deze middag zwemmen heeft littekens achtergelaten die onzichtbaar, maar diep waren: Posttraumatische stress-stoornis (PTSS).

Voor een lange tijd leefde hij ermee, reisde hij de wereld over. Maar na een reis door Nieuw-Zeeland stortte hij in. “Je kunt PTSS niet wegstoppen,” erkent hij. Redding kwam in de vorm van EMDR-therapie. Drie jaar van behandeling hebben hem gered van de demonen uit zijn verleden. Nu kan hij over het ongeluk praten zonder dat het hem nog overmant.

Het lukte Thijs weer om het zwemmen op te pakken. Drie tot vier keer per week zwom hij zijn drie kilometers, een ritueel dat hem hielp de chaos in zijn hoofd te temmen. Het was zijn medicijn, zijn therapie, zijn manier om de wereld even op afstand te houden. Totdat een nekhernia hem dwong het water te verlaten.

“Door het niet kunnen zwemmen zat ik opgesloten in mijn eigen lichaam.”

Jaren had hij geweigerd medicatie te nemen, maar zonder zijn uitlaatklep werd de werkelijkheid ondraaglijk. De beslissing om weer medicijnen te gaan slikken was zwaar, maar noodzakelijk. “Het is al jaren niet meer zo rustig in mijn hoofd geweest,” zegt hij nu, met een opluchting die voelbaar is.

Tijdens ons gesprek wandelt Fred de kat regelmatig voorbij, zoekend naar aandacht en knuffels. Het zijn kleine, liefdevolle onderbrekingen die laten zien hoe dierbaar deze momenten van contact voor Thijs zijn geworden.

Het geschenk van begrip

Toen een collega vertelde over hersendonatie, voelde Thijs onmiddellijk dat dit zijn weg was. “Precies mijn hersenen passen in het plaatje wat de hersenbank nu zoekt,” zegt hij met een mengeling van trots en vastberadenheid. Voor hem is het meer dan donatie, het is een puzzel die hij aan de wetenschap wil geven om op te lossen.

“ADHD en PTSS, dat zit in je hoofd, dat zien mensen niet. Als dat zichtbaar gemaakt kan worden en mensen kan helpen, dan zou dat een wereld van verschil maken.” Hij spreekt vol hoop over zijn wens dat zijn hersenen anderen kunnen helpen. Mensen die worstelen met angst of trauma, en mensen die zich gevangen voelen in onzichtbare beperkingen.

Acceptatie in de fabriek

De weg naar acceptatie was lang. Al vier jaar werkt hij nu bij de verffabriek, tussen twintig collega’s die moesten wennen aan zijn directe manier van zijn. In het begin werd hij zelfs gepest, maar toen Thijs zelf aan de bel trok en de manager ingreep, veranderde de sfeer. De pester vertrok uiteindelijk zelf.

“Je bent altijd de gebeten hond, jij hebt het fout gedaan. Maar in de fabriek word je meer geaccepteerd dan waar ook in de samenleving,” vertelt hij. “Omdat je dat allemaal bent, voel je samenhorigheid.” Tussen mensen met hun eigen verhalen en littekens vond hij zijn plek.

“Een psychiater zei ooit tegen me: ‘Jij bent afgestudeerd aan de universiteit, echt? Jij bent de eerste die ik ooit heb gehoord met ADHD die is afgestudeerd.’” vertelt Thijs. Het illustreert hoe weinig nog bekend is over wat ADHD werkelijk betekent voor een mensenleven. Uit die opmerking wordt ook het onbegrip in de maatschappij duidelijk.

“Er is bijna nul bekend over wat ADHD echt betekent voor een leven en wat het doet.”

Een boodschap van hoop

Hij is trots op zijn keuze om hersendonor te worden. “Het worden mijn fifteen minutes of fame,” zegt hij met een glimlach. Marlies, die in het ziekenhuis werkt, heeft geen moeite met zijn beslissing. Ze hadden al eerder gesproken over orgaandonatie.

“Het is zo mooi dat je iets kunt schenken dat je niet meer nodig hebt, maar wat wel kan helpen voor onderzoek. Vooral voor de mensen die na je komen,” zegt hij. Hij denkt aan alle mensen die, net als hij ooit, worstelen met angst en onbegrip. “Het zou fantastisch zijn als mijn hersenen daarbij kunnen helpen.”

Voor Thijs voelt zijn hersendonatie als een manier om voor altijd verbonden te blijven. Niet alleen met je naasten, maar ook met mede hersendonoren. Het geeft een kans om wereldwijd impact te maken. Maar ook ziet Thijs er iets eeuwig blijvends in. “Je herinneringen blijven zo voor altijd bewaard. Je bent nooit meer alleen als je in de vriezer ligt, omdat je herinneringen er nog in zitten.”

De cactus en het leven

Maar tot die tijd blijft hij leven, op zijn manier. De orkaan van gedachten zal blijven door razen. Wat er altijd voor zorgt dat hij met mooie verhalen of attributen thuiskomt. Zo ook met de cactus. Op zijn werk stond een grote cactus waar geen plek meer voor was. Thijs nam hem mee naar huis, waar hij nu een prominente plek heeft gekregen.

Misschien staat die cactus wel voor hoe Thijs zelf leeft: door blijven groeien met weinig water. Het weinige water is voor hem het niet meer kunnen zwemmen, maar zoals een cactus heeft hij geleerd om met minder te gedijen. Net als die cactus in zijn huis is hij anders dan de rest, heeft hij speciale zorg nodig, maar blijft hij groeien en geeft hij kleur aan zijn omgeving.

Voor Thijs is ADHD onderdeel van zijn bestaan, hij kan zich geen leven voorstellen zonder. Zijn keuze voor hersendonatie is de ultieme vorm van verbinding, een manier om door te blijven bestaan in de zoektocht naar antwoorden. “Ga maar eens kijken wat jullie eruit kunnen halen.” zegt hij uitdagend tegen de wetenschap, alsof hij een puzzel aanbiedt die hij graag opgelost ziet worden.

Hij weet dat hij altijd anders zal zijn, dat zijn gedachten nooit stil zullen staan, dat balans iets blijft waar hij naar zoekt. Maar in plaats van zich daarvoor te verontschuldigen, heeft hij geleerd er trots op te zijn. Net zoals die cactus thuis heeft hij zijn eigen schoonheid gevonden, prikkelend misschien, maar onverwoestbaar. En als zijn hersenen na zijn dood kunnen helpen om de wereld een beetje begripvoller te maken voor mensen zoals hij, dan is dat het mooiste geschenk dat hij zich kan voorstellen.

Het verhaal van Thijs staat niet op zichzelf. Op de website van onze stichting vind je nog veel meer persoonlijke ervaringen. Ontdek ze via https://hersenvrienden.nl/actueel/