Winnaars Brain Awards 2025

Op vrijdag 12 december vond de jaarlijkse Brain Award ceremonie plaats. Dit jaar zijn er drie postdocs van het Nederlands Herseninstituut in de prijzen gevallen: één hoofdprijs en twee bijzondere onderscheidingen in klinische relevantie en open wetenschap. 

Brain Awards

Sinds 2015 reikt het Nederlands Herseninstituut ieder jaar de Brain Awards uit. Deze prijzen zijn bedoeld voor PhD’ers en postdocs die uitzonderlijk onderzoek doen. Met de awards zetten we onze onderzoekers in het zonnetje en tonen we onze waardering voor hun inzet en toewijding.

Er zijn drie prijzen: één hoofdprijs en twee bijzondere onderscheidingen. Dit jaar gaan die onderscheidingen naar onderzoek met klinische relevantie en open wetenschap. De hoofdprijs wordt toegekend op basis van een publicatie die onder andere uitblinkt in wetenschappelijke kwaliteit, samenwerking en vernieuwende methodes.

De hoofdprijs

Rasa Gulbinaite ontvangt de hoofdprijs van de Brain Awards voor haar publicatie ‘Spatiotemporal resonance in mouse primary visual cortex’ dat is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.

Al meer dan 200 jaar vragen wetenschappers zich af waarom flikkerend licht levendige visuele hallucinaties kan veroorzaken. Het onderzoek van Rasa Gulbinaite en haar team laat nu zien dat dit gebeurt omdat flikkerend licht staande golven van activiteit creëert in de visuele cortex van de hersenen.

Met behulp van geavanceerde beeldvormingstechnieken bij muizen ontdekten ze dat sneller flikkerend licht meer georganiseerde hersengolven produceert. Deze golven komen overeen met de ingewikkelde patronen die mensen vaak aangeven te zien. Dit onderzoek is het eerste dat direct laat zien hoe ritmisch licht onze perceptie kan vormen, en biedt nieuw inzicht in hoe de hersenen visuele informatie en veranderingen in bewustzijn verwerken.

De jury beschouwde het onderzoek als een innovatieve benadering die een eeuwenoude vraag beantwoordt over de hersenactiviteit die wordt opgeroepen door het zien van knipperende lichten. Bovendien werd het onderzoek geprezen voor het gebruik van meerdere nieuwe methoden om deze vraag te beantwoorden, wat de originaliteit van de studie verder versterkte.

Klik hier voor het persbericht van deze studie 

Onderscheiding voor ‘klinische relevantie’

Julian Packheiser mag de onderscheiding voor klinische relevantie in ontvangst nemen voor zijn publicatie ‘A systematic review and multivariate meta-analysis of the physical and mental health benefits of touch interventions’ gepubliceerd in Nature Human Behaviour.

Het onderzoek van Julian richtte zich op de vraag hoe vrijwillige aanraking onze fysieke en mentale gezondheid kan bevorderen. Hij voerde hiervoor samen met zijn collega’s een grootschalige analyse uit van eerdere studies over aanraking. Hieruit bleek dat aanraking kan helpen bij het verminderen van pijn, angst, depressie en stress.

Één belangrijke bevinding was dat aanraking bij baby’s vooral effectief is wanneer deze door een van de ouders wordt gegeven. Dit biedt een eenvoudig toepasbare vorm van ondersteuning voor de gezondheid van baby’s.

De jury prees de originaliteit van het onderzoek en stelde dat de bevindingen niet alleen innovatief, maar ook direct toepasbaar zijn in de klinische praktijk. Daarnaast werd de brede impact op verschillende doelgroepen van dit onderzoek als een belangrijke kracht bevonden.

Klik hier voor het persbericht van deze studie 

Onderscheiding voor ‘open wetenschap’

 

De onderscheiding voor ‘open wetenschap’ is toegekend aan Paolo Papale voor het artikel  ‘An extensive dataset of spiking activity to reveal the syntax of the ventral stream’ dat is gepubliceerd in Neuron.

Het onderzoek van Paolo introduceert de THINGS dataset, die publieke toegang biedt over hoe neuronen in de visuele cortex van makaken reageren op meer dan 25.000 natuurlijke beelden. Paolo en zijn collega’s analyseerden hiervoor de activiteit van neuronen in drie hersengebieden die essentieel zijn voor de verwerking van visuele informatie.

Deze dataset stelt andere onderzoekers in staat om theorieën over de mechanismen achter natuurlijk zicht te testen. Het biedt daarnaast de mogelijkheid om de neurale activiteit in makaken te vergelijken met menselijke neuro-imagingdata. Dit opent nieuwe, waardevolle onderzoeksrichtingen, waaronder het trainen van AI-modellen.

De jury beschouwde het onderzoek als uitzonderlijk waardevol, met een breed scala aan toepassingen binnen het veld van de visuele neurowetenschap. Ze benadrukten dat de dataset een krachtige tool kan zijn voor het vergelijken van data tussen makaken en mensen. Bovendien maakt de dataset het mogelijk om toekomstige doorbraken te ondersteunen, omdat deze gebruikt kan worden voor nieuwe analyses en modellen.