Steun ons werk
Decorative header background

Kamermans Groep

Zicht & Nystagmus

Over de Kamermans Groep

Hoe kan het dat slechts 1% van de informatie die ons oog binnenkomt wordt doorgestuurd naar de hersenen? En waarom duurt het downloaden van een HD-film zo lang terwijl ons zicht dit moeiteloos doet? De onderzoeksgroep van Maarten Kamermans richt zich op het netvlies en op de aandoening Nystagmus.

Nystagmus is een oogbewegingsafwijking waarbij de ogen staan te trillen. Onderzoek bij heel jonge kinderen met nystagmus laat zien dat de oorzaak daarvan niet in de hersenen ligt, maar in het netvlies. Mogelijk kan een speciaal brilletje in de toekomst voorkomen dat deze kinderen op latere leeftijd slecht zicht ontwikkelen.

Wat voor iets slims gebeurt er in ons brein om alle informatie te kunnen omzetten in een code? Hoe komt al deze informatie weer bij elkaar tot één beleving? En wat is er zo fascinerend aan ons netvlies? Luister het nu in de podcast.

Maarten Kamermans:

Onze ogen staan altijd een heel klein beetje te trillen. Dat is nodig om te kunnen zien, want als je die trilling weghaalt, zie je niets. Zijn die trillingen te groot, zoals bij de oogbewegingsafwijking nystagmus het geval is, dan leidt dat op latere leeftijd tot nachtblindheid en slecht zicht. Merkwaardig genoeg verbetert het slechte zicht niet als die te grote trillingen worden weggehaald. Blijkbaar ligt de oorzaak ergens anders. Het heeft netvliesspecialist Kamermans tien jaar gekost om het achterliggende mechanisme daarvan op het spoor te komen. ‘Het was lastig om dit onderzoek gefinancierd te krijgen,’ licht hij toe. ‘Iedereen zei: “De oorzaak van nystagmus zit helemaal niet in het oog, maar in de hersenen.”’ Kamermans bleef zich intussen verdiepen in de werking van één bepaalde synaps in het netvlies. Die synaps bestaat uit een unieke combinatie van eiwitten die alleen maar in het netvlies voorkomen, en zorgt ervoor dat we scherpe, stabiele beelden zien.

Nadat hij ergens een presentatie had gehouden over deze synaps, vertelde een oogarts dat hij heel jonge patiëntjes had met én nystagmus én mutaties in deze eiwitten. Nader onderzoek toonde aan dat precies die specifieke synaps in deze baby’s en peuters stuk is. Kamermans: ‘Daardoor wordt de signaalverwerking in het netvlies heel instabiel en ontstaat er een trillend signaal. Dat trillende signaal komt in de hersenen terecht, en die denken: hee, bewegend beeld! Maar dat is er helemaal niet. Vervolgens gaan de hersenen dat niet-aanwezige bewegende beeld compenseren met behulp van nodeloze oogbewegingen.’

Het lukte patiëntjes met deze afwijking – ze waren tijdens het onderzoek tussen de drie maanden en twee jaar oud – niet om hun ogen omhoog te houden; die zakten steeds weer naar beneden. Dat ging na twee jaar over, maar de kinderen bleven in horizontale richting voortdurend schokkerige oogbewegingen maken. Kamermans: ‘Bovendien bleek dat hun zicht niet scherp was en dat bleef zo, ook als hun ogen werden stilgezet.’ Hij denkt dat dit komt doordat in hun hersenen te veel cellen gelijktijdig blijven trillen. ‘Cellen die op een bepaald moment ”uit” zouden moeten staan, blijven aanstaan. Daardoor ontstaat er in de hersenen een wirwar van verbindingen in plaats van een keurig patroon. Waarschijnlijk ligt die chaos aan de basis van hun slechte zicht.’

Kamermans onderzoekt nu niet-invasieve methoden om dit probleem op te lossen. Een van de mogelijke oplossingen is een bril met horizontale strepen. Het idee is dat de betreffende hersencellen door die strepen beter in de pas gaan lopen, waardoor er in het brein correcte verbindingen kunnen ontstaan. ‘Het zou fantastisch zijn als we de gezichtsscherpte goed kunnen krijgen door die kindertjes dagelijks een paar uur zo’n bril op te zetten.’ Hij heeft goede hoop op een blijvend effect als dat al vroeg in hun leven wordt gedaan. ‘Dan kunnen we gebruik maken van de grote plasticiteit van die piepjonge hersenen. Tegen de tijd dat die plasticiteit is verminderd, is er een relatief stabiele toestand ontstaan en zou het probleem opgelost kunnen zijn. Maar,’ zegt hij met klem, ‘dit is allemaal toekomstmuziek. Er is voorlopig nog heel wat experimenteel werk te doen.’

Aanvullende informatie en artikelen

Gerelateerd nieuws

Maak kennis met de Kamermans Groep

Vacatures

Momenteel zijn er geen vacatures binnen deze groep.

Bekijk alle vacatures
Logo shape right

Contact

Heb je een vraag? Stel hem direct aan de Kamermans

"*" geeft vereiste velden aan

Hidden

Doneer aan het Herseninstituut

"*" geeft vereiste velden aan

1Stap 1: jouw donatie
2Stap 2: jouw gegevens
Frequentie*
Bedrag (de meeste mensen doneren 25 euro per kwartaal)*

Hersenvrienden maken baanbrekend hersenonderzoek mogelijk

  • Je steunt baanbrekend/innovatief hersenonderzoek
  • Je steunt de Nederlandse Hersenbank
  • Uitnodiging voor de Hersenvriendenlezing
  • Exclusieve vriendenactiviteiten
  • Kijkje achter de schermen van het Nederlands Herseninstituut
Doneren kan eenvoudig via

Je kunt jouw bijdrage ook overmaken op NL76 INGB 0002 1673 78  t.n.v. Stichting Vrienden van het Herseninstituut

Steun ons werk

De Stichting Vrienden van het Herseninstituut ondersteunt baanbrekend hersenonderzoek. U kunt ons daarbij helpen.

Steun ons werk